ممیزی مالیاتی
این هفته درگیر ممیزی مالیاتی بودیم و البته هستیم. یکی از مشکلات ما در زمان ممیزی مالیاتی خیلی از اوقات این بوده که یا حسابدار سر بزنگاه غیب شده و یا سرش شلوغ است و یا می‌داند که چه خرابکاری کرده و ترجیح می‌دهد که نباشد. امسال هم چنین وضعیتی داشتیم. آقای حسابدار یک هفته پیش از ممیزی غیب شد و برخی از اسناد را هم معلوم نبود چه کرده، که نهایتا آن را پیدا کردیم! من هم که از همان دوران درس اصول حسابداری دانشکده صنایع با حسابداری مشکل دارم و مطمئن هستم که اگر روزی حسابدار می‌شدم تا بحال از گرسنگی و عدم درآمد مرده بودم.
برای آن‌ها که کم‌تر با ممیزی مالیاتی آشنا هستند باید بگویم که ممیزی مالیاتی یعنی اینکه سازمان امور مالیاتی دفاتر کل و روزنامه و تمام اسناد مالی و قراردادها و هر آن‌چه هست و نیست را مطالبه کرده و درآمدها و هزینه‌ها را بررسی نموده و در صورتی که هزینه از نظر ممیز امور مالیاتی رد شده باشد، شما باید ۲۵% آن را به عنوان مالیات عملکرد پرداخت کنید. یا اینکه اگر مالیات حقوق کارکنان درست پرداخت نشده باشد، باید آن مالیات و جرایم مربوطه را باهم پرداخت کنید. مورد دیگر زمانی روی می‌دهد که شما پیمانکاری داشته‌اید که سهم مالیات او را از پرداختی‌های به وی کم نکرده‌اید و یا اینکه مستاجر هستید و مالیات را از روی اجاره ساختمان کم نکرده‌اید، در این صورت مالیات تکلیفی به علاوه جریمه آن را خودتان باید پرداخت کنید. به عبارتی صدها مورد دارد که هزینه رد می‌شود و یا جریمه می‌شوید. مثلا چندسال پیش که برای ماموریت در اتوبان قم برای سرعت زیاد جریمه شده بودم، قبض جریمه را به عنوان هزینه‌های ماموریت قبول نکردند و گفتند می‌خواستی تند نروی! یا اینکه پارسال فقط شصت‌درصد هزینه ناهار کارکنان را قبول کرده بودند و می‌گفتند که پول ناهارتان زیاد شده. این‌ها هزینه‌هایی بود که شاید از نظر شرکت موجه باشد و سازمان قبول نمی‌کند، هزینه‌هایی هم در برخی سازمان‌ها وجود دارد که اصولا قابل پذیرش و درج نیستند. مثلا نمی‌توانید برای پرداخت رشوه! سند مالی صادر نمایید و رسید را هم از رشوه گیرنده نامحترم گرفته و ضمیمه سند نمایید (البته یکی از دوستانم این کار را انجام داده بود)، این است که باید آن هزینه را حذف کرده و ۲۵% آن را به عنوان سود عملکرد پرداخت نمایید.
اگر دفاتر و اسناد را ارائه نکنید و یا اوضاع و احوال خیلی بد باشد و اسناد خیلی به هم ریخته و غیر معتبر باشند، یا اینکه حسابدار شما پیش از تاریخ ثبت پلمب دفاتر (دفاتر مالی شرکت باید هر سال در اداره ثبت شرکت‌ها پلمب شوند) سند ثبت کرده باشد، (کاری که سال ۸۲ حسابدار ما انجام داد) مالیات شما علی‌الراس خواهد بود. یعنی اینکه کاری به دفاتر شما ندارند و بر اساس درآمدی که داشته‌اید یک ضریب سود در نظر گرفته (برای فناوری اطلاعات ضریب بالای ۱۸ درصد را اعمال می‌کنند) و ۲۵% آن را به عنوان مالیات محاسبه می‌کنند.
اما واقعیتی که وجود دارد این است که وجود هزینه‌های غیرقابل پذیرش، سخت‌گیری‌های نسبتا بجای سازمان امور مالیاتی و سودجویی و باور (به درست و اشتباه بودنش کاری ندارم) به اینکه پرداخت مالیات منجر به افزایش سطح رفاه در جامعه نمی‌شود و دولت آن را در اثر ضعف عملکرد تلف خواهد کرد، باعث شده است که برخی از شرکت‌ها در کنار حسابداری، به حساب‌سازی هم بپردازند و به اصطلاح دارای دو دفتر باشند. (یکی برای خود و دیگری برای سازمان امور مالیاتی) در این حالت ممکن است که برخی از درآمدهای خود را پنهان نموده و احیانا به خاطر هزینه‌سازی و کاهش سود به اعمال مذمومی چون خرید فاکتور هزینه از شرکت‌ها و سازمان‌های دیگر بپردازند. برخی شرکت‌ها از ممیزان بازنشسته سازمان امور مالیاتی به عنوان مشاور استفاده می‌کنند و شنیده‌ام (صحت و سقم را بررسی نکرده‌ام) در برخی شرکت‌های تهران، ممیزان مالیاتی به عنوان حسابدار پاره‌وقت کار می‌کنند و بساط فساد اداری در این زمینه هم می‌تواند پهن باشد.
به هر حال ممیزی مالیاتی در صورتی‌که شرکت‌ها دارای آگاهی، نظم و انضباط در زمینه امور مالی نباشند، می‌تواند یک تهدید برای آن‌ها محسوب شود و به همین خاطر مدیران شرکت‌ها باید نسبت به قانون مالیات‌های مستقیم و قانون تجارت الکترونیک (این یکی برای این مهم است که ممیزان ممکن است پرداخت‌های الکترونیکی شما را به خاطر نداشتن سند رد کنند که طبق این قانون می‌توان آن هزینه‌ها را احیا نمود) تسلط لازم و کافی داشته و هیچ‌گاه تنها به داشتن یک حسابدار خوب و زبده نیز اکتفا نکنند.
در این هنگام وقتی به سلامت از ممیزی مالیاتی عبور کردید، نوبت به حسابرسی سازمان تامین اجتماعی می‌رسد که بسیار سخت‌گیرانه‌تر و حساس‌تر از ممیزی مالیاتی خواهد بود.
در مورد پذیرش یا رد اسناد مالی توسط ممیز فکر می کنم بیش از هرچیز داشتن رابطه حسنه با ممیز، شانس و سلیقه ممیز مهم باشد! معمولا در هر سال و با هر ممیز مواردی از هزینه‌ها پذیرفته نمی‌شود به عنوان مثال سال گذشته خیلی از هزینه های پذیرایی ما از مشتریان پذیرفته نشد و نظر ممیز این بود که هزینه پذیرایی ربطی به شرکت ندارد از وی پرسیدم اگر شما برای مهمانتان در اداره دارایی که مربوط به کار شما باشد چای، شیرینی یا شربت بیاورید از جیب خودتان هزینه می‌کنید یا از جیب سازمان؟! پاسخ داد «اگر بخواهی زیاد چانه زنی کنی دفاترت را علی الراس اعلام می‌کنم!!!». اما در سالهای قبل‌تر ممیزی داشتیم که با هزینه پذیرایی مشکلی نداشت اما هزینه ایاب و ذهاب پشتیبانی شرکت را هزینه‌سازی می‌دانست و اعتقاد داشت پرداخت این هزینه ربطی به شرکت ندارد وقتی هم برایش توضیح دادم چرا باید ما هزینه ایاب و ذهاب پشتیبان را از شرکت پرداخت کنیم سوال می‌کرد چرا پشتیبان با آژانس رفته است و اتوبوس سوار نشده است!!
چرا خلاق واقع می نویسید؟ رعایت حرفه ای صداقت همین است؟
جز راست نباید گفت، هر راست نشاید گفت
سلام،
برای من که خیلی پست جالب و پر مغزی بود D: شنیده بودم که این مسائل شرکت داری خیلی سخته ولی شما خوب به جزئیات پرداخته بودید بعضی از این مسائل واقعاً برام سوال بود. اما با اینکه می‌دونم این مسائل واقیعه احساس می‌کنم دارم چوک می‌خونم. خیلی جالبه.
به هرحال ممنون از این اطلاعات مفید.
درضمن، من جهت احوال پرسی یک زنگی به موبایل شما زدم رفت روی تلفن شرکت، شرکت هم تشریف نداشتید. مجدداً تماس خواهم گرفت.
سلام امیر جان
ممنون از اینکه هنوز هم روزنوشتهای بهساد را می خوانی. راستش فکر می کنم این شماره تلفن جدیدت را نداشتم، من هم که تلفنهای ناشناس را جواب نمی دهم. حالا دوباره با همان تلفن تماس می گیرم، یا شما تماس بگیر. خوشحال می شوم که صدایت را بشنوم.